Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” wskazał Panu Grzegorzowi Pudzie Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi problemy, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają funkcjonowanie i rozwój sektora trzody chlewnej. Część z nich potrzebuje podjęcia pilnych działań; niektóre wymagają wprowadzenia rozwiązań w dłuższej perspektywie czasowej. Celem tych działań jest zapobieganie podejmowaniu przez rolników drastycznych decyzji polegających na rezygnacji z hodowli i produkcji świń oraz zapewnienie stabilnych warunków do rozwoju sektora trzodowego w Polsce. Utrzymanie krajowej hodowli i produkcji świń wymaga podjęcia zdecydowanych działań, w tym:
- Skutecznej walki z ASF (depopulacja dzików).
- Pomocy w uruchomieniu podmiotu skupującego żywiec po cenach rynkowych w strefach niebieskiej i czerwonej.
- Ochrony populacji loch hodowlanych, szczególnie krajowych białych ras wielkiej białej polskiej (wbp) i polskiej białej zwisłouchej (pbz), które stanowią bazę do produkcji rodzimego surowca (wieprzowiny) wysokiej jakości.
- Opracowania i wdrożenia krajowej strategii produkcji prosiąt.
- Ustalenia kosztów produkcji (przeciwdziałanie skupowi zwierząt poniżej kosztów produkcji).
- Oznakowania mięsa zgodnie z miejscem urodzenia zwierząt (kraj urodzenia zwierząt jest krajem, który obowiązuje do końca tuczu).
- Utworzenia podmiotu prowadzącego niezależną od zakładów ubojowych poubojową klasyfikację tusz.
- Jasnych przepisów dotyczących uzyskiwania pozwoleń na budowę chlewni.
- Jednoznacznego stanowiska MRiRW ad. stosowania pasz GMO.
- Budowania patriotyzmu surowcowego, przetwórczego i konsumenckiego, m. in. poprzez stworzenie mechanizmu zachęty dla przetwórców do budowania zaplecza surowcowego wśród polskich rolników.
- Edukacji społecznej o sposobie produkcji, pochodzeniu, jakości i walorach mięsa wieprzowego.
- Przeciwdziałanie negatywnemu wizerunkowi produkcji zwierzęcej i mięsa wieprzowego kreowanego w mediach.
W obecnej sytuacji dla rolników - hodowców i producentów świń potrzebne jest wsparcie w postaci:
- Refundacji kosztów zakupu loszek i knurów hodowlanych dla producentów świń.
- Pomocy finansowej na wyrównanie strat poniesionych ze sprzedaży tuczników poniżej ceny rynkowej w trefach ASF.
- Pomocy finansowej z tytułu utraty dochodu ze sprzedaży loszek i knurków hodowlanych jako tuczników- dotyczy to obszarów objętych czerwoną i niebieską strefą ASF.
- Większego odszkodowania z tytułu ogniska ASF w stadach hodowlanych w porównaniu ze stadami produkcyjnymi.
- Pomocy finansowej dla gospodarstw utrzymujących polskie rasy wbp i pbz, aby umożliwić odbudowę krajowego pogłowia trzody chlewnej i zachować krajowe zasoby genetyczne.
Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” jako podmiot odpowiedzialny za prowadzenie ksiąg hodowlanych i oceny wartości użytkowej świń od wielu lat obserwuje systematyczny i dramatyczny spadek populacji loch hodowlanych (wyk. 1), w szczególności ras białych, tj. wielkiej białej polskiej i polskiej białej zwisłouchej (wyk. 2), które są cennym dorobkiem polskiej myśli zootechnicznej. W dłuższej perspektywie czasowej – od roku 2003 spadek w obu rasach białych wynosi ponad 80% pogłowia. Przy braku własnego potencjału genetycznego w postaci wystarczającej liczby loch hodowlanych trudno będzie odbudować pogłowie świń i zapewnić bezpieczeństwo hodowlane, skazując krajową produkcję nie tylko na import prosiąt i warchlaków, ale także import loch i knurów.
Wykres 1. Pogłowie świń i ogólna liczba loch hodowlanych objętych oceną wartości użytkowej w latach 2003-2019
Wykres 2. Liczba loch hodowlanych ras wbp i pbz objętych oceną wartości użytkowej w latach 2003-2019
PZHiPTCh „POLSUS” liczy na zrozumienie sytuacji i przychylność Pana Ministra dla krajowego sektora trzody chlewnej i ma nadzieję na podjęcie przez MRiRW działań, które pozwolą przetrwać krajowej hodowli i produkcji świń oraz zachować polski dorobek hodowlany. Takie działania przełożą się na zapewnienie samowystarczalności, uniezależnienie się od importu materiału hodowlanego i prosiąt, a przede wszystkim zapewnią konsumentom mięso wieprzowego o wysokich walorach jakościowych, pochodzące od polskich rolników.